نشست “زنان و عرصه‌های مدیریتی” دومین نشست از مجموعه نشست “زنان در جامعه” است که با حضور آذر تشکر فعال حقوق زنان برگزار شد.

دوشنبه چهارم خرداد 1393 مستند “زینت، یک روز بخصوص” ساخته ابراهیم مختاری در موسسۀ رحمان به نمایش درآمد و پس از آن خانم آذر تشکر دربارۀ مباحث اجتماعی مرتبط با فیلم به اظهارنظر پرداختند. متن زیر، خلاصه‌­ای از نظرات ایشان است:

خانم تشکر مباحث خود را در سه بخش بیان کردند، ایشان در بخش نخست با نگاهی توصیفی به فیلم زینت و کتاب در گرگ و میش راه که دربارۀ زندگی زینت بوده و پس از انتشار فیلم چاپ شده است، به مقایسۀ این دو اثر پرداخته و فرمودند به نظر می‌رسد فیلم زینت دربرگیرندۀ تمامی سختی‌هایی که وی متحمل شده و فشارهای اجتماعی‌ای که از طرف جامعه به وی تحمیل شده نیست. به نظر خانم تشکر، فیلم راجع به زنی در یک جامعۀ بسته در روستای صلخ است که تصمیم می­گیرد کاندیدای شورای شهر شود. کارگردان به دلیل آشنایی قبلی با زینت، توانسته است در این مستند، تضادهای زیبایی را نشان دهد؛ تضاد درون خانۀ زینت با فضای بیرون خانه، تضاد میان روستایی فقرزده و خانه‌ای بسیار تمیز و شیک در درون آن.

خانم تشکر با اشاره به کتاب در گرگ و میش راه، به ذکر این نکته پرداختند که این کتاب می­تواند تکمیل­کنندۀ این فیلم باشد، در این کتاب زینت توضیح می‌دهد که باوجود اینکه در انتخابات اول شده است، اجازه ندارد رئیس یا نائب‌رئیس و حتی دبیر شورا باشد، در چنین شرایطی زینت توانسته کاندیدا شود و رأی بیاورد، در جامعه‌­ای که حتی زمانی که زینت همسر و دو فرزند دارد، توسط برادرش کتک می­‌خورد، در جامعه­‌ای که دایی زینت درست روز انتخابات به خانۀ زینت می‌­آید تا او را با ادبیات خودش، از شرکت در انتخابات منصرف کند، در همان دیالوگ، زینت به او می­‌گوید که شما زمانی که من می­‌خواستم برقع­‌ام را بردارم نیز همین صحبت­‌ها را می­‌کردی، زمانی هم که می‌­خواستم بهورز شوم، همچنین، آیا بهورزشدن من، به این روستا کمک نکرد؟ در همین شرایط، زینت کاندیدا می­‌شود و رأی می­‌آورد. اگرچه او رئیس یا نائب‌رئیس نمی­‌شود، ولی طوماری 13متری را دربارۀ منطقۀ آزاد قشم به امضا می­‌رساند و با همان طومار خودش را به دفتر ریاست‌جمهوری وقت می­‌رساند تا به گوش دولت‌مردان برساند که در منطقۀ آزاد قشم چه مسائلی در حال رخ دادن است.

خانم تشکر در بخش دوم از صحبت‌های خود، به موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران و جهان پرداختند، به نظر ایشان، زنان در بسیاری از حوزه‌های جامعه ورود پیدا کرده­‌اند، ولی در تمامی جوامع، حوزۀ سیاست سرسخت‌­ترین بخش برای ورود زنان است. حتی در کشورهایی مانند هند که برای ورود زنان به بخش سیاست، سهمیه­‌ای تعیین شده است، مکانیزم‌­های محلی به­ گونه­‌ای عمل می‌کنند که زنان به این حق خود نرسند. به بیان دیگر، سهمیۀ زنان برای ورود به عرصۀ سیاست باید در کنار مکانیزم­‌های محلی کنترل­‌کننده و محدودکنندۀ زنان مدنظر قرار گیرد. در ارتباط با مستند زینت نیز می­‌توان این سوال را مطرح کرد که زینتی که توانست در انتخابات شورای شهر رأی بیاورد، آیا می­‌تواند در انتخابات سطوح بالاتر شرکت کند؟

خانم تشکر در بخش پایانی صحبت‌های خود، بر مبحث توانمندسازی زنان تمرکز کرده و از لزوم توانمنسازی کل جامعه، یعنی زنان و مردان، در کنار توانمندسازی زنان سخن گفتند، به نظر ایشان صرف توانمندسازی زنان در جوامع بسته، منجر به فاصله‌گرفتن زنان از جامعۀ خود شده  که در صورت تشدید این فاصله، زنان توانمندشده که عناصر تاثیرگذار و مثبتی برای جامعۀ خویش‌اند، به دلیل ناسازگاری با آن جامعه، مجبور به ترک جامعۀ خود و مهاجرت از آن می‌شوند. خانم تشکر با اشاره به صحبت‌هایی که خودشان با زینت در یک تماس تلفنی داشته‌اند، گفتند: باید بگویم که زینت همچنان با همسر و فرزندان خود و در همان روستای صلخ زندگی می‌­کند، وی که برای مدتی مجبور به مهاجرت به سوئد شده بود، به دلیل مشکل خانواده و پسرانش برای مهاجرت، دوباره به صلخ برگشته و هم ­اکنون در صلخ در حال پرورش گیاهان دارویی است و به زنان صلخ کمک می­‌کند تا صنایع دستی خود را به فروش برسانند.

خانم تشکر در ادامه به استثنابودن زینت اشاره کردند و گفتند: زینت یک استثناء است، آنچه زینت را در صلخ نگه داشته است، تعهد او به پدرش است که از او خواسته بود به مردم روستایش کمک کند، باید پرسید که دربارۀ دیگر زنانی هم که منفک از جامعه‌شان توانمند می­‌شوند، وضعیت به همین منوال است؟ زن را به عنوان عامل تغییر دیدن، مهم است، ولی چگونه تغییری؟ شاید بتوان گفت در تمامی مواردی که یک زن از یک جامعه ساده به تنهایی توانمند می­‌شود، به یک مرتبه فاصلۀ زیادی با جامعه پیدا می‌­کند و همین امر باعث می‌­شود ارتباط او با جامعه­‌اش قطع شود، این قطع ارتباط، آن زن را مجبور به مهاجرت می­‌کند و متأسفانه در چنین وضعیتی، جامعۀ محلی از حضور چنین عنصری خالی می‌­شود، عنصری که می‌توانست در جامعۀ خودش عامل تحول و پیشرفت باشد، این زنان چنان تنها می‌شوند که چاره­‌ای جز مهاجرت نمی­‌بیند و بنابراین از نظر عامل ایجاد تغییر اجتماعی، به مهرۀ سوخته‌­ای تبدیل می­‌شود.

در پایان نشست “زنان و عرصه‌های مدیریتی” ، آذر تشکر گفت راه‌حل این مسئله، توجه به توانمندسازی کل جامعه به جای تمرکز صرف بر توانمندسازی زنان است، ایشان به توانمندکردن کل جامعه به جای یک فرد خاص اشاره کرده و گفتند اگر همراه با زینت، همسر او و دیگر زنان و مردان صلخ نیز توانمند می­‌شدند، قطع ارتباطی رخ نمی­‌داد و جامعه از حضور همان یک عنصر مثبت نیز خالی نمی‌شد.