پنل اختتامیه همایش “امید اجتماعی” با عنوان چیستی امید اجتماعی با حضور هادی خانیکی، سعید مدنی، میترا عظیمی، علی جنادله و محمدمهدی مجاهدی برگزار شد
برخی نکات مطرح شده در این پنل:
سعید مدنی: مفهوم امید اجتماعی از چند زوایه
از زوایه الهیات و موعودگرایی و رابطه موعود گرایی با امید اجتماعی،از جنبه فلسفی، روانشناسی و جامعه شناسی
جمع بندی: رویکرد فلسفی با رویکرد روانشناسی و جامعه شناسی تفاوتهایی دارد و امید یک موضوع قطعی است که از زاویه هگلی مورد تقریر قرار گرفت ولی اززاویه روان شناسی و جامعه شناسی امید به عنوان یک چشم انداز و مسیر روبه جلو صحبت شد
امید در ابعاد فردی و اجتماعی بررسی شد افراد امیدوار کسانی هستند که علایق اجتماعی دارند و این باعث دستیابی به امید اجتماعی می شود. امید جمعی بحث روی بخشی از جامعه است و تاکید روی محتوای امید است. پیوند بین امید و محتوای امید باید مورد بحث قرار بگیرد. مفهوم امید به عنوان مفهومی که به سادگی نمیشود یک مفهوم واحد در نظر داشت. اختلاف نظر در مورد مفهوم امید وجود داشت اما در مجموع مورد اتفاق است: امید به هر ترتیب پدیده وضعیت و چشم انداز وضعیت موجود را نشان می دهدو در مفهوم امید با یک وضعیت موجود و مطلوب و فرایندی است برای رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب . امید مستلزم شناخت راههایی برای رسیدن به نقطه مطلوب. هر چقدر اجماع بیشتر باشد امید بیشتر. امید اجتماعی اجماع بر روی ایجاد انگیزه جمعی برای رفتن به وضعیت مطلوب است.
میترا عظیمی: وضعیت امید اجتماعی در ایران
امید اجتماعی یعنی امید اجتماعی در یک ملت و برای ارزیابی امید اجتماعی باید دید که جامعه چه چیزهایی را در ظنر گرفته است. کارکرد امید در مقابله با بحران ها کابرد دارد اما مغفول مانده است.
مجموع تحقیقات در سطح گروههای سنی و قومی مختلف، نشان دهنده وضعیت امید اجتماعی در جامعه پایین تر از حد متوسط قرار دارد. امید فردی و امید اجتماعی از هم جدا هستند و عوامل ساختاری به گونه ای است که در جهت براوردن نیازهای آنها باشد. سیستم ساختاری متناسب با اهداف فردی خود ارزیابی نمی کنند.
علی جنادله: شناخت علل و اسباب امید اجتماعی
رویکرد تاریخی در این پنل اتخاذ شده بود. روایت های تاریخی در خصوص امید اجتماعی روایت های مایوس کننده و نسخه های غیر واقع گرایانه را تجویز می کند. بیشتر بازتاب افرادی که در قدرت هستند بوده یا بازتاب خواست های افرادی که از نظر مذهبی قدرتمند بودند و نیروهای محروم جامعه مانندکارگران، زنان و جوانان هم در روایت های تاریخی نادیده گرفته شدند هم در بررسی امید اجتماعی لذا نیاز به روایت های تاریخی این گروههای جامعه است. و ارمانهای جامعه باید در راستای امید هاو ارزوهای اقشار مختلف جامعه باشند.
در پایان پنل اختتامیه همایش امید اجتماعی، دکتر مجاهدی به سخنرانی پرداختند.
محمد مهدی مجاهدی: سیاست و امید اجتماعی
نومیدی و امید در دست هم پیش می روند و همواره در هر ناامیدی یک نور امیدی وجود دارد به تفاوت های جنبش های اجتماعی مختلف در 5 سر فصل پرداخته شد از جمله اینکه امید در جوامع قدیم تفسیر بردار و ایدئولوژیک و نوعی امیدواری تاریخی به ان نگاه می شد.در جنبش های قدیم امید حوزه محدودی را در نظر می گرفت اما در جوامع جدید حوزه های بیشتری را در برمیگرد. تاکید مقاله دیگر بر کنش گری منفی بود و تمرکز بر مشکلات داشته در صورت که کنشکری مثبت تاکید بر حل مسال جدید بود.
در مقاله ای دیگر برگرداندن مفهوم امید اجتماع یبه معنای امید سلبی است اگر امید رئالیستی و تاریخی را به عنوان بدیل های امیدواری اجتماعی در نظر بگیریم امید سلبی به معنای نفی ساختارهای الزام اور و خلق امری در وضعیت موجود محال به نظر می رسد نوعی سلب که در خودش نوعی ایجاب برمی انگیزد و با ایجاد تخیلات امکان پذیر استو امید به معنای سلب شرایط ناامید کننده است . بازگشت به مفهوم مردم کانونی امید و آن رویا یک رویای اجتماعی است و اجتماع کسانی است که هم رویا و هم تخیل هستند. تاکید مقاله دیگر چگونگی بسط مشارکت اجتماعی باعث امید اجتماعی می شود صحبت شد. امید اجتماعی خصلت سیاسی داشته و از جمله منابع امید اجتماعی افزایش مشارکت اجتماعیاست
رویکرد دیگر در مقاله دیگر رویکرد فرهنگ گرایانه روانشناسی نگر فردنگر بود و ویژگی های افراد جدا از ساختار اجتماعی. امید از سیاسیت جدا است و نمی توان اینها را به هم نسبت داد. استدلال اصلی این بود یکی از مهمترین موانع فکری در امید اجتماعی در جامعه ما فرهنگ گرایی است که مستلزم نفی سیاست است.