دومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران موسسه رحمان به عنوان نهادی غیر دولتی همواره تلاش در شناسایی، پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی داشته است. تهیه و تدوین گزارش های وضعیت اجتماعی یکی از رسالت های این موسسه مردم نهاد است که در اولین گام با تدوین گزارش وضعیت اجتماعی ایران (1380-1388) آغاز و تا کنون ادامه یافته است.
«گزارش وضعیت اجتماعی زنان در ایران (1380-1390)»، «وضعیت توسعه انسانی در ایران؛ آسیب‌پذیری و تاب‌آوری»، و «گزارش وضعیت اقشار آسیب پذیر و آسیب دیدگان اجتماعی (1396-1382)» از دیگر گزارش های وضعیت تدوین شده است. از آنجا که تهیه گزارش های ده ساله از سیاست های موسسه است، دومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران (1388-1396)، با مدیریت علمی دکتر میرطاهر موسوی تدوین شد.
این گزارش متشکل از چهار بخش و با محوریت نابرابری تدوین شده است.
بخش اول
با عنوان “نابرابری و فقر” و با مدیریت دکتر زاهدی مازندرانی و دکتر شیانی شامل 10 مقاله است که به مسائل نابرابری اقتصادی، قومیت ها، آموزش و منطقه‌ای می‌پردازد.
- نابرابریهای فضایی و پیامدهای آسیب‌شناختی آن در ایران پرویز پیران
- درباره نابرابری قومی در ایران حمیدرضا جلایی‌پور
- مطالعه اثر عوامل اقتصادی بر آسیب‌های اجتماعی حسین راغفر، زهرا شکوری
- نابرابری توسعه منطقه‌ای در پهنه‌های قومیتی و مناطق مرکزی کشور حجت‌الله میرزایی، حسن یحیوی
- تحلیلی بر نابرابریهای شهر و روستا در ایران و پیامدهای آسیب‌شناختی آن محمدرضا رضوانی
- نابرابری در رفاه اجتماعی و پیامدهای آسیب‌شناسی آن محمدحسین شریف‌زادگان
- وضعیت ملی آموزش در ده سال اخیر مقصود فراستخواه، محمدجواد صالحی، معصومه قارون، رضا منیعی، نسرین نورشاهی
- نابرابری اقتصادی و چالشهای فراروی توسعه در ایران فرشاد مومنی، حسین رجب‌پور
- گزارش وضعیت اجتماعی: نابرابریهای قومی در ایران ابراهیم حاجیانی
- جمع‌بندی: چارچوبی تحلیلی برای شناخت نابرابریهای اجتماعی در ایران محمدجواد زاهدی مازندرانی، ملیحه شیانی
بخش دوم
با عنوان “نابرابری، همبستگی اجتماعی و سرمایه ی اجتماعی” و با مدیریت دکتر گودرزی و دکتر رضایی شامل 3 مقاله است که به مسائل همبستگی و سرمایه ی اجتماعی می پردازد.
- روند تحول سرمایه اجتماعی در ایران از 1385تا1395 میرطاهر موسوی، فائزه جغتایی
- نهادهای مدنی و همبستگی اجتماعی آرمان ذاکری
- جدایی گزینی فضایی و مداخلات کالبدی در کلانشهر تهران آرش نصر اصفهانی
- جمع‌بندی: روندهای گسیخته‌ساز محسن گودرزی
بخش سوم
با عنوان “نابرابری و آسیب های اجتماعی” و با مدیریت دکتر موسوی و مهندس عبدی شامل 10 مقاله است که به مسائل بازنشستگان، زنان و کودکان کار، نابرابری و جرم، حاشیه نشینی، تخریب محیط زیست، طلاق، و سلامت می پردازد. آخرین بخش با عنوان “سازوکارهای تولید فقر و نابرابری” با مدیریت دکتر مدنی و شامل 6 مقاله به مسائل اقتصاد سیاسی، اقتصاد غیر رسمی، سیاست های کلان اقتصادی، و جهانی شدن اقتصاد می پردازد.
- تحولات جمعیتی در ایران: نابرابری‌ها و پیامدها محمدجلال عباسی شوازی، رسول صادقی
- نابرابری درآمدی و تاثیر آن بر اشتغال نیروی کار علی سرزعیم
- فقر بازنشستگان در ایران فرشید یزدانی، علیرضا خیراللهی
- گزارش وضعیت کار کودکان در ایران مروئه وامقی، فرشید یزدانی
- نابرابری جنسیتی و وضعیت زنان ایرانی فاطمه جواهری، لیلا فلاحتی
- نابرابریهای اقتصادی-اجتماعی و جرم در جامعه ایران سید حسین سراج‌زاده، احمد جعفری
- طلاق؛ نابرابری و تغییرات در ایران عباس عبدی
- حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی، بازتاب فضایی فقر و نابرابری شهری اسدالله نقدی
- تخریب محیط زیست و نابرابریهای محیط‌زیستی در ایران عباس صالحی بابلسر، زهرا پازوکی‌نژاد
- عدالت در سلامت محمدرضا واعظ‌مهدوی، زینب واعظ‌مهدوی
- جمع‌بندی: تله نابرابریهای اجتماعی عباس عبدی
بخش چهارم: سازوکارهای تولید فقر و نابرابری در ایران
- اثر سیاستهای کلان اقتصادی و پولی بر توزیع درآمد در ایران اسماعیل ابونوری
- بررسی تاثیرات توسعه انسانی بر نابرابری در ایران از دهه 1370 تا امروز میترا عظیمی
- بررسی تاثیرات عوامل اجتماعی بر نابرابری در ایران رضا امیدی
- اقتصاد سیاسی نابرابری در ایران پرویز صداقت
- اقتصاد غیر رسمی و نابرابری در ایران علی عرب مازار یزدی
- بررسی آثار جهانی شدن اقتصاد بر نابرابری در ایران(1370-1394) علی دینی‌ترکمانی
- جمع‌بندی: سازوکارهای تولید فقر و نابرابری در ایران سعید مدنی قهفرخی
نویسندگان مقالات دومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران، جمعی از اساتید و فعالان حوزه علوم اجتماعی، آموزش عالی، اقتصاد، توانبخشی، و جغرافیا هستند.
این گزارش در دو جلد با عنوان های “همبستگی اجتماعی و نابرابری” و “آسیب های اجتماعی و نابرابری”، توسط انتشارات آگاه منتشر شده و به‌صورت دوره ای عرضه شده است.
*** برای تهیه جلد اول این کتاب به اینجا و برای تهیه جلد دوم به اینجا مراجعه کنید.
