نشست “بررسی مفهومی خشونت و تاب آوری” برگزار شد

نشست “بررسی مفهومی خشونت و تاب آوری” اول مهر 1398 نخستین جلسه از مجموعه نشست‌های «واکنش ما به مسائل اجتماعی» در موسسه رحمان برگزار شد.

در این نشست، فیلم سینمایی کمپ ایکس‌ری به نمایش درآمد و سپس دکتر حسین میرزایی درباره مفهوم تاب‌آوری صحبت کرد.

به اعتقاد ایشان، تاب‌آوری شبیه وضعیت زندان است؛ باید با یک ریتم تکراری کنار بیایی. تاب‌آوری از مباحث مرتبط با محیط زیست آغاز گردید و بعد وارد حیطه روان‌شناسی، اقتصاد و سپس جامعه‌شناسی شد. باتوجه به ریشه لاتین این واژه، تاب‌آوری به معنای بازگشت به حالت اولیه با کمترین تغییرِ خود در شرایط بحران است. پیشگیری، مداخله و بازگشت‌پذیری در بحث تاب‌آوری مطرح است. نقطه مقابل تاب‌آوری، آسیب است. پس هر سیستمی که با آسیب روبرو باشد، لازم است تاب‌آوری را در خود ارتقا دهد. تطبیق، با دو امر دیگر گره خورده است: سرمایه اجتماعی و ظرفیت تطبیق‌پذیری.

سرمایه اجتماعی به کیفیت میان روابط میان اعضا اشاره دارد. هرچه سرمایه اجتماعی بالا برود، تاب‌آوری هم افزایش می‌یابد. بخش دیگری از سرمایه اجتماعی، به اعتماد، شبکه‌ها و ارتباطات اجتماعی مربوط می‌شود؛ هریک از این موارد بالاتر برود، تاب‌آوری هم افزایش می‌یابد. ظرفیت تطبیق‌پذیری متناظر به سازگاری نهادها در برابر مسائل است.

درباره ایران مواردی از تاب‌آوری را می توان مطرح کرد. مثلا پس از حمله اعراب به کشورمان که صحبت کردن به زبان فارسی ممنوع شد، چگونه فارسی توانست تاب بیاورد و باقی بماند؟ فارسی را به دختران و عربی را تنها به پسران می‌آموختند و درواقع زبان فارسی از طریق زنان حفظ شد. چون این مردها بودند که بیرون از خانه می‌رفتند و باید عربی می‌دانستند. تاب‌آوری و تطبیق با واقعیت که بسیار به ریشه‌های یک تمدن برمی‌گردد، در سرمایه اجتماعی فرهنگ ما قوی بوده است. اما هم‌اکنون سرمایه اجتماعی صورت‌های دیگری به خود گرفته که بایستی درباره‌اش گفت‌وگو کرد.